بی شک صومعه سوملا در ترابزون ترکیه (Sumela Monastery) با قدمت ۱۰۰۰ ساله، یکی از کهن ترین صومعههای دنیای مسیحیت محسوب می شود. این صومعه را با نام های «مریم آنا» یا «ماما ماریا» نیز می شناسند. معماری عجیب و شگفت انگیز این صومعه شما را مبهوت می کند. زمانی اینجا محل عبادت راهبان بوده است؛ آن زمان که امپراتوری بیزانس و عثمانی حاکم بود. در سال ۱۹۲۳ این صومعه متروکه شد اما در حال حاضر به یکی از مقاصد جذاب گردشگری ترکیه به شمار می رود.
تاریخچه موزه سوملا
صومعه سوملا یکی از شگفت انگیزترین مکان های عبادتی است که در ترابزون ترکیه قرار دارد. همچنین این صومعه یکی از قدیمی ترین صومعه های مسیحی است که به طرز عجیبی در میان انبوهی از درختان سبز، بر روی صخره های شیبدار کوه های زیگانا در شهر ترابزون ساخته شده است و با نام Meryem Ana یا مریم مقدس نیز شناخته می شود. سوملا از لغت میلاس به معنای تاریک یا سیاه است که از وجود کوه های مملو از سنگ های تیره الهام گرفته شده است.
از قرن ۱۳ میلادی با اضافه شدن بخش های جدیدی به صومعه، اهمیت آن نیز افزایش پیدا کرد تا جایی که امروزه یکی از جاذبه های گردشگری ترابزون می باشد و هر ساله تعداد زیادی از گردشگران را به خود جذب می کند.
سال ساخت صومعه سوملا
ساخت صومعه سوملا در ترابزون ترکیه به سال ۳۸۵ میلادی بر می گردد. بر اساس روایت ها در این سال دو راهب، تصویری از مریم مقدس را روی غار دیدند، سپس تصمیم گرفتند در همان مکان یک صومعه بسازند. روایت ها نشان می ددهد که ساخت صومعه تا قرن نوزدهم ادامه داشته است!
دو اتاق اول صومعه، توسط دو کشیش اهل آتن با نامهای بارناباس (Barnabas) و سوفرونیوس (Sophronius) در زمان امپراتور تئودوسیوس اول در میان صخره ها ساخته شد.
در قرن ششم میلادی ژنرال بلیساریوس، این صومعه را بازسازی کرد و در سال ۶۵۰ میلادی بیزانسیها این صومعه را غارت کرده و به آتش کشیدند. اما بنای امروزی صومعه سوملا ترابزون در ابتدای قرن سیزدهم در زمان سلطنت آلکسیوس سوم شکل گرفت و تامین بودجه ساخت آن هر ساله توسط امپراتوری انجام می شد.
در سال ۱۴۶۱ میلادی سلطان محمد دوم عثمانی، منطقه ترابزون را فتح کرد و دستور داد از صومعه محافظت شود و سلاطین پس از او هم به این فرمان وفادار ماندند.
صومعه در قرن هجدهم گسترش پیدا کرد و در قرن نوزدهم جوامع ارتدکس یونانی، هدایای ارزشمندی برای صومعه فرستادند که بر همین اساس ساختمانهای بزرگ و تزیینات زیبا به صومعه سوملا اضافه شد. امروزه این مکان شگفت انگیز مقصد بسیاری از گردشگران و عاشقان تاریخ و هنر است.
معماری صومعه سوملا
شاید باورش کمی سخت باشد که در دل جنگلی انبوه بر بلندای صخره ها بتوان چنین صومعه ای را بنا کرد. صومعه سوملا در ارتفاع ۱۲۰۰ متری با ۳۰۰ متر ارتفاع ساخته شده است که همانند دیگر صومعه های تاریخی در خارج از شهر و در نزدیکی غار قرار دارد. هر چه از صخره ها بالاتر می روید، بیشتر تصور می کنید که ساختمان به کوه چسبیده است!
مهمترین جاذبه های صومعه سوملا ترکیه
صومعه سوملا از قسمتهای مختلفی همچون کلیسای صخرهای، اتاق راهبان، کتابخانه، آشپزخانه دوطبقه، ۱۰ نمازخانه، اتاق های اداری، برج ناقوس، مهمانخانه و چشمه مقدس تشکیل شده است. این صومعه روی یک صخرهی شیبدار ساخته شده و برای ورود به آن فقط میتوان از مسیر پلکانی استفاده کرد.
کلیسای صخرهای
این کلیسا روی صخره های بلند و در ارتفاع زیاد ساخته شده که دارای نمازخانه ای کوچک در کنار ورودی غار و سایر بخشهای جذاب است. دیوارهای داخلی و خارجی کلیسا در دورههای مختلف با نقاشیهایی از کتاب مقدس، حضرت مریم و حضرت عیسی (ع) تزیین شدهاند.
در دیوار رو به حیاط کلیسای صخرهای نقاشیهای دوره امپراتور بیزانسی و الکسیوس سوم قابل مشاهده است.
اتاقهای راهبان، نمازخانه و برج ناقوس
در بخش شمالی کلیسای صخرهای محل اقامت راهبان، نمازخانه و برج ناقوس قرار دارد. اتاقهای این قسمت در ۳و ۴ طبقه بر روی سطح صخره ساخته شدهاند که دارای شومینه نیز هستند! ۵ نمازخانه با نقاشیهای دیواری نیز در این قسمت دیده می شوند.
ساختمان بزرگ صومعه
ساختمان بزرگ صومعه دارای بالکن بزرگ است که در جلوی صخره و در انتهای حیاط قرار گرفته است. این بخش در سال ۱۸۴۰ جهت اسکان مهمانان صومعه و همچنین راهبان ساخته شد.
چشمه مقدس
در مرکز صومعه سوملا در ترابزون حوضی وجود داشته است که امروزه بیشتر قسمت های آن نابود شده است. قطرات آب از ۳۰ تا ۴۰ متر بالاتر به داخل حوض میریخت و مردم برای شفاگرفتن از آب حوض مینوشیدند.
بهترین زمان بازدید از صومعه سوملا
ماههای خرداد تا شهریور (ژوئن تا آگوست)، بهترین زمان بازدید از صومعه سوملا می باشد. در این ایام صومعه شلوغ و مملو از گردشگر است اما اگر در ماههای اردیبهشت یا مهر (ماه مه یا سپتامبر) تور ترابزون را خریداری و به این منطقه سفر کنید، میتوانید در زمان خلوت تری از تماشای قسمت های مختلف موزه سوملا شگفت زده شوید.
صومعه سوملا کجاست؟
صومعه سوملا، بر روی صخرههای سنگی دره التیندره «Altındere» شهر ترابزون ترکیه ساخته شده که از دور مانند یک قلعهی سنگی بزرگ خودنمایی می کند. با خرید بلیط هواپیما استانبول وارد کشور ترکیه خواهید شد سپس به شهر ترابزون رفته و از این صومعه دیدن کنید.
این صومعه در کوه ملا استان ترابزون در شمال شرق ترکیه قرار دارد و بازدید از آن برای عموم آزاد است.
آدرس صومعه سوملا: ترکیه، استان ترابزون، شهر ماچکا، پارک ملی دره التیندره
نحوه دسترسی به صومعه سوملا
برای دسترسی به این صومعه باید در ابتدا به شهر ترابزون بروید، سپس بعد از پیمودن حدودا ۴۵ کیلومتر به صومعه سوملا خواهید رسید. در پایین این بنا پلکانی وجود دارد که برای بالا رفتن و رسیدن به ورودی باید از این پلکان باریک و طولانی استفاده کنید.
ساعت و هزینه بازدید از صومعه سوملا
ساعت بازدید از موزه ، همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۷ عصر می باشد که با پرداخت هزینه ورودی یک الی دو ساعت اجازه گشت و گذار در صومعه را دارید.
جاذبه های دیدنی اطراف صومعه سوملا
کمپ لیورانی: ۲۱.۸ کیلومتر
قلعه وازلون: ۳۰.۷ کیلومتر
قلعه ترابزون: ۴۷.۳ کیلومتر
موزه ایاصوفیه: ۵۰.۸ کیلومتر
کاخ آتاتورک: ۴۵.۴ کیلومتر
رستوران های نزدیک به صومعه سوملا
رستوران وادی سرور: ۹.۴ کیلومتر
رستوران آسمالی کورپو: ۱۱.۸ کیلومتر
رستوران سومر: ۱۳.۳ کیلومتر
رستوران پارک سوملا: ۱۵ کیلومتر
رستوران کلبه: ۱۶ کیلومتر
هتل های اطراف صومعه سوملا
هتل بزرگ سوملا: ۴۵۰ متر
هتل بزرگ ایسکالیتا: ۳.۷ کیلومتر
پانسیون خانواده کایالار: ۴ کیلومتر
هتل هالیدی سوملا: ۱۱ کیلومتر