موزه مشروطه تبریز

انقلاب مشروطه یکی از مهم ترین رویدادهای سیاسی و اجتماعی کشور به شمار می رود که در دوران خود موجب تغییر نظام حکومتی ایران از استبداد مطلق به دموکراسی شد.

این جنبش با رهبری روشنفکران زمانه در دوران مظفرالدین شاه قاجار شکل گرفت و ایجاد مجلس قانون گذاری را به همراه داشت. با این حال این نهضت تاریخی با فراز و نشیب های بسیاری همراه بود و بسیاری از مشروطه خواهان و آزادی خواهان در طول این حنبش به شهادت رسیدند.
از آنجایی که تاثیر گذارترین چهره های مشروطه اصالتا تبریزی بودند، در سال ۱۳۵۷ خانه مشروطه تبریز در این شهر افتتاح شد. در مجله تیک بان قصد داریم شما را به این موزه پر ماجرا ببریم.

تاریخچه موزه مشروطه تبریز

این موزه در خانه ای تاریخی دایر شده که متعلق به حاج مهدی کوزه کنانی یکی از بازاریان ثروتمند تبریز است. ایشان در روز سه شنبه ۲ تیر ۱۲۸۷ که محمد علی شاه مجلس مشروطه را به توپ بست، تعداد قابل توجهی از مشروطه خواهان را در منزل خود پناه داد.
البته پیش از این واقعه تلخ تاریخی نیز سران جنبش مشروطه نظیر ستارخان، باقرخان وثقه الاسلام تبریزی در این خانه جلسات متعدد برگزار می کردند و با یکدیگر به هم فکری می پرداختند.

از سوی دیگر پس از ورود صنعت چاب به ایران منزل این بازاری سر شناس به محل چاپ اعلامیه و شب نامه های مشروطیت تبدیل شد. اگرچه مزدوران حکومتی بارها و بارها نقشه سو قصد به جان حاج مهدی مبارز و آزادی خواه را کشیدند اما هیچگاه در اجرای اهداف پلید خود موفق نشدند.
در نهایت این بازرگان روشنفکر پس از رشادت ها و فداکاری های بسیار در سن ۸۸ سالگی در گذشت و با تقدیم خانه مجلل و با شکوه خود به سران جنبش مشروطه نام خود را در تاریخ ماندگار کرد.

پس از جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۲۴ در این مکان اجلاس های سیاسی مهمی نظیر اجلاس سران فرقه دموکرات برگزار شد و تا دوران پهلوی میزبان دولتمردان ایرانی و خارجی بود.
در سال ۱۳۵۷ بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری این بنای بازمانده از دوران قاجار را به خانه مشروطه تبدیل کرد.
البته در حین مرمت موزه مشروطه تغییرات کوچکی در ساختمان ایجاد شد و این مکان برای بازدید توریستهای داخلی و خارجی ایمن سازی شد.

سبک معماری خانه مشروطه تبریز

در این بنا می توان سبک معماری قاجار را به وضوح مشاهده کرد. خانه مشروطه نیز مانند سایر خانه های تاریخی تبریز دارای ایوان های عظیم و مرتفع ،ارسی های رنگی و تزیینات آیینه کاری می باشد.
این بنا که مساحت آن به ۱۳۰۰ متر مربع می رسد، توسط حاج علی معمار در سال ۱۲۴۷ شمسی ساخته شد. این معمار ایرانی نامدار که در روسیه تحصیل کرده بود، این خانه را با تلفیقی از سبک معماری غربی و ایرانی بنا کرد.

موزه مشروطه دو طبقه دارد که در طبقه اول آن ۶ اتاق و در طبقه دوم ۳ اتاق و یک راهروی بزرگ تعبیه شده است .سرسرای طبقه بالا زیباترین بخش عمارت به حساب می آید که پنجره های آن با ارسی های رنگارنگ تزیین شده اند.
هنگامی که آفتاب طلوع می کند، عبور اشعه های خورشید از میان پنجره های مشبک رنگین کمانی زیبا بر کف اتاق ایجاد می کند. طاق های بلند گچ کاری شده روی ایوان هم شکوه و جلال خاصی به خانه مشروطه می بخشند.

در حیاط این منزل یک حوض آبی فیروزه ای به چشم می خورد که گرداگرد آن با گلدان های شمعدانی و اطلسی احاطه شده اند. باغچه های موزه مشروطه تبریز نیز هر ساله به دستور سازمان میراث فرهنگی این شهر در فصل بهار گل کاری می شوند.
بنابراین چنانچه در فصل بهار با خرید بلیط قطار تهران تبریز به این مقصد تاریخی بروید، عطر گلهای بهاری شما را سرمست خواهد کرد.

اشیای دیدنی موزه مشروطه تبریز

هنگامی که پا به این مکان می گذارید، گویی به دوران قاجار سفر کرده اید. در واقع تلفیق سبک معماری قاجاری و اشیای بر جای مانده از بزرگان نهضت مشروطه شما را به روزهای مهم و پر ماجرای تاریخ می برند.
همان دوره ای که روشنفکران زمانه در مقابل استبداد شاهنشاهی ایستادگی کردند و مشارکت مردم عامی در امور سیاسی و اداره مملکت را به رسمیت شناختند. دیدنی ترین اشیای خانه مشروطه تبریز عبارتند از:

تندیس چهره های مشروطه: در مقابل درب ورودی این عمارت مجسمه های ستارخان و باقرخان قرار داده شده تا بازدید کنندگان از امکان دیدار چهره به چهره با این دو قهرمان ملی را داشته باشند. تندیس سایر شخصیت های برجسته مشروطه نظیر میرزا حسن واعظ، شیخ سلیم و میرزا جواد واعظ در طبقه اول عمارت نصب شده اند که راهنمای موزه با شرح زندگینامه آنها شما را با این هموطنان تاریخ ساز آشنا می کند.

ماشین چاپ ژلاتینی: عباس میرزای نایب السلطنه اولین کسی بود که صنعت چاپ را در دوران ناصر الدین شاه قاجار به کشور ما وارد کرد. به تدریج با تاسیس مدرسه دار الفنون این صنعت در ایران پیشرفت کرد . به گونه ای که اعضای جنبش مشروطه اعلامیه ها و شب نامه های خود را در دوران محمد علی شاه قاجار با دستگاه چاپ ژلاتینی چاپ می نمودند. این ماشین چاپ اکنون در تالار اصلی عمارت مشروطه تبریز نگهداری می شود.

قالی های مشروطه: بعد از قیام مشروطه اهالی منطقه آذربایجان برای زنده نگه داشتن یاد قهرمانهای این جنبش فرش های ابریشمی بافتند که مزین به اشعار سیاسی ترکی بودند. البته این شعرها به شکل رمز نگاری شده بر روی فرش ها حک شده بودند تا مزدوران دولتی به آنها آسیب نرسانند.

کتابخانه اسناد: در زیر زمین این مجموعه کتابخانه ای دایر شده که اسناد و کتاب های دوران مشروطه در آن نگهداری می شوند. این اسناد شامل اطلاعیه ها، گزارش ها و نامه های سران مشروطه را در برمی گیرد که اطلاعات جذاب و دست اولی را درباره این نهضت تاریخی در اختیار شما قرار می دهند.

اسلحه مبارزان مشروطه: ناصرالدین شاه قاجار اولین کسی بود که سلاح های آتشین و کلت های کمری را از کشورهای غربی به ایران آورد. مبارزان این نهضت نیز برای رویارویی با مخالفان خود اسلحه های دست دوم را از بازرگانهای روس و فرانسوی خریداری و بین نیروهای چریکی خود توزیع می کردند.
کلت کمری ستارخان و باقرخان معروف ترین اسلحه های دوران مشروطه هستند که از یک قبضه تپانچه، ۱۰ تیر روسی و غلاف چرمی تشکیل شده اند. البته بنابر منابع تاریخی این اسلحه ها موجب قتل هیچ انسانی نشده اند که این بیان اصول اخلاقی مستحکم رهبران این جنبش می باشد.

نحوه دسترسی به خانه مشروطه تبریز

این موزه در راسته ی غربی بازار سنتی تبریز واقع شده که بزرگترین بازار سرپوشیده ایران به حساب می آید. با توجه به اینکه این مکان به دستور مظفرالدین شاه قاجار ساخته شده، آن را بازار مظفریه می نامند.
برای رسیدن به این مقصد راه های مختلفی را پیش رو دارید. حال اینکه کدامیک از مسیرها و وسایل نقلیه را جهت دسترسی به موزه مشروطه تبریز انتخاب می کنید، کاملا به تصمیم خودتان بستگی دارد.
ولی به طور کلی تاکسی های خیابان ولیعصر و چهارراه آبرسان شما را در کوتاه ترین زمان ممکن به موزه مشروطه خواهند برد.

ساعت و هزینه بازدید از موزه مشروطه تبریز

این مقصد تاریخی در تمام روزهای هفته به جز دوشنبه پذیرای بازدید کنندگان می باشد. البته با توجه به اعتقادات مذهبی اهالی متدین تبریز، دربهای خانه مشروطه تبریز در روز عاشورا، تاسوعا، اربعین وبیست و یکم ماه رمضان به روی گردشگران بسته می شود.
ولی در سایر ایام سال امکان بازدید از این مجموعه از ساعت ۹ صبح الی ۱۸ بعداظهر را خواهید داشت. هزینه بلیط خانه مشروطه تبریز در همه ایام سال یکسان نیست و در ایام پیک سفر به تبریز به دلیل افزایش تقاضا با نرخ بالاتری به گردشگران عرضه می شود.

اطلاعات جاذبه گردشگری

نام: خانه مشروطه تبریز
نشانی: آذربایجان شرقی –خیابان تبریز –راسته غربی
مدت زمان بازدید: 1 الی ۲ ساعت
جاذبه های گردشگری نزدیک: موزه صدا –بازار مظفریه –موزه مشاغل