یکی از عادتهای پسندیده ی ما ایرانیان، خرید سوغاتی است. بازارهای محلی بهترین مکان برای خرید سوغات محسوب می شوند. در واقع بازار گردی هم فال و هم تماشاست. چون در این مکان شما علاوه بر خرید سوغاتی می توانید با فرهنگ و سبک زندگی مردم شهر مقصد آشنا شوید. بازار قیصریه اصفهان زیباترین بازار نصف جهان می باشد که حدود ۵۰۰ سال قدمت دارد. این بازار از دیدگاه مورخان، معماران و هنرمندان یک شاهکار هنری به حساب می آید که نظیر آن در جهان یافت نمی شود. به همین دلیل در مجله تیک بان قصد داریم شما را با این جاذبه گردشگری منحصر به فرد آشنا کنیم. پس در این بازار گردی با ما همراه باشید.
تاریخچه بازار قیصریه اصفهان
اهالی اصفهان این محل را به نام (بازار شاهی) یا (بازار سلطانی) نیز می شناسند. زیرا این بازار در سال ۱۰۲۹ به دستور شاه عباس صفوی اول و با دستان توانا علی اکبر معمار اصفهانی ساخته شد. پارچه فروشها اولین کسبه این بازار بودند که در حجره های خود انواع پارچه های زینتی را به درباریان و تاجران خارجی عرضه می کردند. بنابر آنچه در کتاب رساله المحاسن (یکی از کتب تاریخی در قرن چهاردهم) آمده، این بازار در دوران حکومت صفویان یکی از چهار دروازه اصلی شهر به شمار می رفت. درب این محل تنها در ایام عید به روی عوام باز می شد و کسبه بازارچه ای از انواع البسه، اغذیه و اقلام مورد نیاز مردم را بر پا می کردند.
در ماه اسفند و فروردین رعیت در بازار قیصریه به عیش و عشرت می پرداختند و از خوردن و نوشیدن و رقصیدن لذت می بردند؛ اما پس از آن گزمه ها درب را به روی آنها می بستند و تنها افراد سر شناس را به بازار راه می دادند.
علت نامگذاری بازار قیصریه اصفهان
در گذشته های دور، به امپراتوران رومی قیصر یا سزار گفته می شد. قیصر قدرتمندترین فرد جامعه محسوب می شد و دارای اختیار تام بود. از همین رو ایرانیان، با الهام گرفتن از این واژه راسته ای از بازار که در آن اجناس گران قیمت به فروش می رفت را قیصریه نامیدند. در این بخش از بازار که به شکل سراهای گنبد دار ساخته شده بود، تنها درباریان و اشراف اجازه رفت و آمد داشتند. در دوران شاه صفی اول، در اطراف قیصریه کاروانسراها، حمام، آب انبار، مسجد و تعدادی چهار سو ساخته شد تا تاجران و بازرگانهای ایرانی و خارجی امکان اقامت آسوده در اصفهان را داشته باشند.
در دوران ناصر الدین شاه قاجار مرمت ها و تغییراتی در این بنا صورت گرفت و پای خرده کاسبان به این بازار باز شد. سرانجام سر در بازار قیصریه در سال ۱۳۷۷، به ثبت ملی رسید و در دوران حکومت محمد رضا شاه توسط یونسکو ثبت جهانی شد.
معماری بازار قیصریه اصفهان
آنچه این بازار را از سایر بازارهای ایرانی متمایز کرده، سبک منحصر به فرد معماری آن می باشد .به گونه ای که ژان شاردن جهانگرد فرانسوی، در سفر نامه خود از سر در مجلل، تزئینات آجرهای چینی (کاشیکاری) و سکوهای سنگی آن به عنوان زیباترین نمادهای معماری ایرانی اسلامی یاد کرده است.
در واقع این بازار ۲ طبقه در زمانی ساخته شد که تنها کاخ ها و عمارتها چندین طبقه بودند. البته این مکان در ابتدا یک بنای سه طبقه بود که طبقه سوم آن در گذر زمان دچار آسیب شد. بنابر باور مورخان این طبقه، نقاره خانه ای بود که در آن در دو زمان طلوع و غروب خورشید نقاره نواخته می شد.
از سوی دیگر سر در ورودی این مکان به شکل قوس آسمان طراحی شده که کاشی های آبی کار شده بر روی آن، حس و حال معنوی را در ذهن بیننده تداعی می کند.
بازار قیصریه، مکانی برای کسب آرامش و دوری از دغدغه ها
دو سکوی بزرگ در دو طرف سر در قیصریه به چشم می خورند که از جنس سنگ یشم ساخته شده اند.
این سنگ کمیاب یکی از گران ترین سنگ های زینتی به حساب می آید که به دلیل برخورداری از قدرت پاکسازی محیط از انرژی منفی سنگ بهشتی نیز نامیده می شود. شاید به همین دلیل است که گردشگران به محض پا گذاشتن در بازار قیصریه حس آرامش عمیقی را تجربه می کنند. در زمانهای نه چندان دور جواهر سازان بساطی از جواهرها و زیور آلات دست ساز حود را بر روی این سکوها پهن می کردند تا زنان دربار و اشراف از پس پوشیه (نقابی دارای جای چشم که زنان دربار تا اواخر زمان قاجار بر روی صورت خود قرار می دادند) زر و زیور مورد علاقه ی خود را انتخاب کنند.
بازی رنگ و نور در بازار قیصریه اصفهان
هنگامی که در زیباترین بازار اصفهان قدم می زنید، متوجه تابش دلنشین بارقه های نور روی صورتتان خواهید شد. در همین لحظه باید بدون درنگ دست به دوربین شوید و عکسهای زیبا و هنری خلق کنید. چون کمتر پیش می آید که به مهمانی رنگ ونور دعوت شوید.
در حقیقت گنبدهایی که سقف این بازار را پوشانده اند، مجهز به نور گیر هستند. این نورگیرها علاوه بر تامین روشنایی بازار، نقش تهویه و تعویض هوای کهنه ی درون بازار را بر عهده دارند. به همین دلیل در این مکان شلوغ و پر هیاهو هیچگاه دچار کمبود اکسیژن نخواهید شد که این امر نشانگر هوش و درایت سرشار ایرانیان است.
بخشهای مختلف بازار قیصریه اصفهان
در این بازار چندین قسمت اصلی و شاخص وجود دارد که به معرفی آنها خواهیم پرداخت:
- چارسوق بازار: چهار سو یا قیصریه زیباترین بخش بازار قیصریه اصفهان می باشد که به طاق های گنبدی و مقرنس های اسلیمی مزین شده است. در سر در این قسمت نقاشیهای بسیاری از سبک زندگی اروپایی ها، جنگ های شاه عباس صفوی با سایر ممالک و مجالس عرفانی حک شده که تماشای آنها شما را شگفت زده خواهد کرد.
- کاروانسرا: در بخش غربی بازار قیصریه واقع شده، تا اواخر زمان قاجار به عنوان اقامتگاه مورد استفاده قرار می گرفت. ولی در حال حاضر از ساختمان آن به عنوان انبار وسایل اضافی استفاده می شود.
- ضرابخانه: در دوران صفویه در این مکان سکه ضرب می شد اما اکنون این ضرابخانه به بانک تغییر کاربری داده است.
- بار اندازها: در دوران قاجار، کاروان ها بارهای خود را در این قسمت تخلیه می کردند و سپس برای استراحت به کاروانسرا می رفتند. این مکان هنوز هم به عنوان انبار تخلیه بار مورد استفاده قرار می گیرند.
- مساجد: در زمانهای نه چندان دور ،هنگامی که صدای اذان در بازار طنین انداز می شد، بازاریان سراسیمه جهت اقامه نماز اول وقت به سوی مساجد می شتافتند. از همین رو حکمرانان صفوی در دوره های مختلف، مساجد بسیاری در مجموعه قیصریه اصفهان بنا کردند. مسجد شیشه ای، نو، ذوالفقار و جارچی از جمله مساجدی هستند که از آن دوران باقی مانده اند.
- مدارس مذهبی: با توجه به اینکه هدف اصلی حکومت صفوی رسمی کردن مذهب شیعه در ایران بود ،چندین مدرسه مذهبی در مجموعه بازارقیصریه اصفهان دایر کرد که از معروف ترین آنها می توان به مدرسه هارونیه، نیم آورد و گران اشاره کرد.
- راسته های بازار: در بازار قیصریه راسته های بسیاری وجود دارند که کالاهای مختلفی را عرضه می کنند .راسته به مجموعه ای از حجره ها اطلاق می شود که یک کالای خاص را عرضه می کنند. به طور مثال در راسته فرش فروشان تنها فرش به فروش می رسد. راسته های بازار قیصریه اصفهان شامل :سرای اردستانی ها، گلشن، خانی، هارونیه، مخلص و مقصود بیک می شوند.
از بازار قیصریه اصفهان چه سوغاتی بخریم؟
در این بازار صنایع دستی، عتیقه جات و انواع اشیای قیمتی عرضه می شود. صنایع دستی اصفهان انواع سینی های مسی، ظروف مینا کاری، ترمه، قالی، قلمدان،آیینه، شمعدان و انواع زیور آلات را در برمی گیرد. بنابراین شما در بازار قیصریه اصفهان، فرصت خرید بهترین و ارزشمندترین سوغاتی ها را برای عزیزانتان خواهید داشت. با این حال در صورتی که بودجه چندانی هم در اختیار نداشته باشید، امکان خرید سوغاتی از دیدنی ترین بازار اصفهان را خواهید داشت. چون انواع گز، پولکی، جوز قندی و شیرینی کرک در این مکان به گردشگران عرضه می شود. به شما پیشنهاد می کنیم که برای سفر اقتصادی به نصف جهان علاوه بر خرید سوغاتی ارزان، بلیط هواپیما اصفهان را از سایت تیک بان با پایین ترین قیمت خریداری کنید.
نحوه دسترسی به بازار قیصریه اصفهان
شما جهت بازدید از این جاذبه گردشگری دو راه پیش رو دارید. در روش اول باید خود را با مترو به ایستگاه میدان امام حسین برسانید و سپس فاصله کوتاه بین این ایستگاه و بازار را با تاکسی های خطی یا پیاده طی کنید .این روش از لحاظ اقتصادی برای شما بسیار با صرفه خواهید بود. با این حال در هنگام بازگشت از بار امکان دارد که در حمل سوغاتیها با وسایل نقلیه عمومی دچار چالش شوید.
ولی چنانچه با خودروی شخصی راهی این مقصد شوید، دچار چنین مشکلی نخواهید شد. اگر با خودروی شخصی به اصفهان سفر کردید، جهت دستیابی به بازار قیصریه به سمت چهارراه شکر شکن حرکت کنید. سپس خودروی خود را در پارکینگ میدان نقش جهان پارک نموده و به سمت چپ بپیچید. پس از چند دقیقه پیاده روی شما در زیباترین بازار نصف جهان خواهید بود.
ساعات کاری بازار قیصریه اصفهان
اگرچه اصفهانی ها در سراسر ایران به مقتصد بودن مشهورند ولی ساعات کاری آنها از پایتخت نشینان کوتاه تر است. کسبه این بازار در نیمه اول سال از ساعت ۹ الی ۱۸ و در نیمه دوم سال از ساعت ۹ الی ۱۷ به فعالیت می پردازند. البته باید بدانید که حجره داران در این ساعات بدون تعطیلی و به صورت یکسره در دکانهای خود حضور دارند اما بنابر رسمی کهن، غروب آفتاب به معنای پایان روز کاری می باشد و دکان داران باید با جیب پر پول به آغوش گرم خانواده بازگردند.
اطلاعات جاذبه گردشگری بازار قیصریه
- نام جاذبه: بازار قیصریه (نقشه روی گوگل مپ درج شود)
- آدرس: اصفهان – ضلع جنوبی میدان نقش جهان
- شماره ثبت:۲۱۱۷
- عرض: ۱.۵ متر
- ارتفاع: ۷ تا ۷.۵ متر
- تعداد طبقات: ۲ طبقه
- هزینه بازدید: رایگان
- ساعات کاری: ۹ الی ۱۷
- اماکن دیدنی نزدیک: کاخ عالی قاپو – کاخ چهلستون – کاخ هشت بهشت – میدان نقش جهان – میدان عالی قاپو
- نزدیک ترین اقامتگاه ها به بازار قیصریه اصفهان: مهمانپذیر کاخ – هتل جام فیروزه – هتل جمشید – هتل صبا
- رستورانهای مجاور: رستوران نقش جهان – رستوران جارچی باشی – قهوه خانه آزادگان
